Umowa o roboty budowlane jest podstawowym dokumentem regulującym współpracę między inwestorem a wykonawcą. Opiera się na szczegółowych przepisach Kodeksu cywilnego i musi zawierać kluczowe elementy, takie jak przedmiot umowy, wynagrodzenie oraz zobowiązania obu stron. W niniejszym artykule przedstawimy główne zasady oraz wzór dla prostej umowy o roboty budowlane.
Zgodnie z art. 647 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 2022, poz. 1360), umowa o roboty budowlane to kontrakt, na podstawie którego wykonawca zobowiązuje się do wykonania obiektu budowlanego zgodnie z projektem oraz zasadami wiedzy technicznej, a inwestor do przekazania terenu budowy, dostarczenia projektu oraz zapłaty wynagrodzenia. Umowa tego typu nie ogranicza się tylko do prac związanych z samym budynkiem, ale obejmuje również remonty oraz modernizacje.
Warto zauważyć, że umowa o roboty budowlane nie jest tożsama z umową o wykonanie projektu budynku. Tego typu kontrakt jest najczęściej zawierany z projektantem na wcześniejszym etapie realizacji inwestycji.
Niezależnie od tego, czy sporządzamy krótką umowę o roboty budowlane, czy bardziej szczegółową, zgodnie z art. 647 Kodeksu cywilnego, umowa powinna zawierać następujące elementy:
Sporządzając umowę na wykonanie prac budowlanych, warto również uwzględnić szczegółowe warunki dotyczące harmonogramu prac oraz odpowiedzialności stron za ewentualne opóźnienia lub błędy w realizacji projektu.
Przygotowując umowę o roboty budowlane, należy pamiętać o kilku kluczowych aspektach, które zapewnią przejrzystość współpracy:
Wszystkie te elementy są niezbędne, aby umowa na roboty budowlane była ważna i zapewniała ochronę prawną obu stronom.
Jednym z kluczowych elementów każdej umowy na prace budowlane jest kwestia wynagrodzenia. Zgodnie z art. 649(4) Kodeksu cywilnego, inwestor nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia, nawet jeśli wykonawca napotkał trudności z przyczyn niezależnych od siebie. Wynagrodzenie może być ustalone na dwa sposoby:
W przypadku, gdy inwestor nie dotrzyma warunków umowy, wykonawca ma prawo żądać rekompensaty za poniesione koszty. Art. 649(1) Kodeksu cywilnego umożliwia wykonawcy żądanie gwarancji zapłaty, co zabezpiecza go przed ewentualnymi problemami z uzyskaniem wynagrodzenia.
Rozwiązanie umowy o roboty budowlane może nastąpić zarówno z inicjatywy inwestora, jak i wykonawcy, a każda z tych sytuacji wiąże się z innymi prawami i obowiązkami. W poniższej tabeli porównujemy obie strony oraz konsekwencje wynikające z wypowiedzenia umowy.
Kryterium | Inwestor | Wykonawca |
Podstawy wypowiedzenia | - Opóźnienia w rozpoczęciu lub zakończeniu robót- Wadliwe lub sprzeczne z umową wykonanie robót | - Niedostarczenie przez inwestora dokumentacji lub projektu- Opóźnienia w płatnościach ze strony inwestora |
Uprawnienia po wypowiedzeniu | - Żądanie naprawienia szkody- Zwrot poniesionych kosztów | - Żądanie wynagrodzenia za wykonane prace- Domaganie się pokrycia kosztów związanych z rozwiązaniem umowy |
Dodatkowe uprawnienia | - Odstąpienie od umowy bez podania przyczyny (art. 644 K.c.), pod warunkiem zapłaty za wykonane prace | - Możliwość żądania rekompensaty w przypadku kosztów niewynikających z jego winy |
Obowiązek rozliczenia | - Zapłata za już wykonane prace oraz odliczenie oszczędzonych kosztów | - Dokumentacja wykonanych prac w celu uniknięcia sporów prawnych |
Po wypowiedzeniu umowy każda ze stron ma swoje prawa, które wynikają z przepisów Kodeksu cywilnego. Niezależnie od tego, kto inicjuje rozwiązanie umowy, obie strony są zobowiązane do przeprowadzenia odpowiednich rozliczeń oraz dostarczenia dokumentacji, aby uniknąć ewentualnych sporów prawnych.